مطالعه کانی شناسی و ژئوشیمی رگه های گرافیتی موجود در شمال شرق توده الوند

چکیده: منطقه مورد مطالعه در 45 کیلومتری جنوب شرق همدان و در شمال شرق شهر ازندریان می باشد که از نظر تقسیم بندی زون های ساختمانی زمین شناسی ایران، در زون سنندج- سیرجان و شرق باتولیت الوند واقع شده است. در مطالعات صحرایی، گرافیت به دو شکل در منطقه دیده می شود: 1) به صورت رگه هایی به ضخامت cm 5 تا 10 در مجاورت رگه کوارتزیتی که به همین علت کوارتزیت ها به صورت کوارتز دودی رنگ رخنمون دارد. 2) به صورت پراکنده در سنگ های متشکل از بلورهای درشت مسکوویت، کوارتز، گارنت، آندالوزیت، کیانیت و بیوتیت. سنگ میزبان گرافیت شیست های میکادار هستند. یک تغییر قابل توجه ای در عیار و اندازه فلس های گرافیتی از مجاور رگه به اطراف دیده می شود. حضور دگرشکلی های پیچیده و کانی هایی چون آندالوزیت، کیانیت، استارولیت و سیلیمانیت در مطالعات میکروسکوپی نشان از دما و فشار بالای دگرگونی دارد. بر اساس آنالیز xrd مهمترین ناخالصی همراه با گرافیت در منطقه، کوارتز می باشد. مقادیر متوسط d002 (363/3-355/3) و اندازه بلوری 680- 430 و مقدار la بالای a? 1000 است دمای تخمین زده شده با استفاده از پارامتر c، ?c 750- 600 و درجه گرافیتی شدن بلورهای گرافیت در منطقه مورد مطالعهa? 200- 90 و بین 90% – 70 برآورد شده است. مطالعات رامان اسپکتروسکوپی بیشتر نمونه ها نشان دهنده یک پیک شارپ و بلند تقریباً در cm-1 1580 (باند g) و یک پیک بسیار ضعیف در cm-1 1350 (باندd)، دومین باند از گرافیت در منطقه دوم (باند s) از طیف رامان به طور متوسط درcm-1 2685 دیده می شود. در الگوی پراش اشعه ایکس (xrd)، از نمونه ها پیک مربوط به گرافیت رومبوهدرال در تعداد زیادی از نمونه ها ثبت نشده است. مطالعات sem نشان از یک مورفولوژی فلسی برای بلورهای گرافیت منطقه دارد. مطالعات دماسنجی نشان می دهد که دمای همگن شدن برای سیالات درگیر اولیه و ثانویه در تمام نمونه های کوارتز (دامنه ای بین 240-150) بامیانگین، ?c180 می باشند. دمای آخرین ذوب یخ نشانگر شوری های بین 3 و 4/16 درصد وزنی معادل نمک طعام برحسب سیستم h2o-co2-nacl می باشند.چگالی های محاسبه شده برای سیالات درگیر در کوارتز ازgr/cm3 1 تا 87/0 متغیر است. علاوه براین حضور co2 در سیالات درگیر نشانگر منشأ گرمابی رگه های کوارتزیت موجود در اندیس 1 در منطقه است وجود میانبارهای با نسبت های متفاوت از مایع به بخار در بلورکوارتز نشان دهنده جوشش در سیال سازنده رگه می باشد. بنابراین از نتیجه مطالعات پتروگرافی و بررسی خصوصیات فیزیکی کانی گرافیت منطقه، چنین نتیجه می شود که تشکیل این کانی از دگرگون شدن مواد آلی موجود در این رسوبات اولیه تا حد رخساره آمفیبولیت حاصل شده است و گرافیت موجود در اندیس 1 که در ارتباط مستقیم با رگه کوارتزی است، نیز تحت این شرایط به وجود آمده و محلول های سازنده رگه گرمابی کوارتزی نقش موثری را در تغلیظ این اندیس نسبت به دو اندیس دیگر ایفا کرده است. تنش های محلی عاملی برای تحرک گرافیت در زون های کم فشار محسوب می شود.